İstanbul Anadolu Yakasında gerçekleşen en kapsamlı arkeoloji çalışması olan Küçükyalı ArkeoPark, kentin tarihi hakkında önemli ipuçları veriyor.Küçükyalı'daki Orta Bizans dönemi Satyros Manastırı'nın içinde bulunduğu alan, arkeolojik park olarak İstanbul'a kazandırılıyor. İstanbul'un ilk ve tek arkeoloji parkı Küçükyalı ArkeoPark, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı çalışmaları çerçevesinde hayata geçiriliyor.
ArkeoPark Projesi ile Küçükyalı'daki arkeolojik alanın koruma altına alınması ve kentin tarihine ışık tutulması amaçlanıyor. İstanbulluların kazı alanıyla yakın ilişkide olması planlanan proje çerçevesinde arkeolojik alanın etrafında halkın kullanımına açık yeşil bir alan oluşturulacak. Tarihi alan arkeolojik verilerini öne çıkaran kültür ve dinlence alanı olarak gezilebilecek, bilgi merkezi ve eğitim atölyeleriyle etkinlikler merkezi haline getirilecek.
ArkeoPark Projesi ile Küçükyalı'daki arkeolojik alanın koruma altına alınması ve kentin tarihine ışık tutulması amaçlanıyor. İstanbulluların kazı alanıyla yakın ilişkide olması planlanan proje çerçevesinde arkeolojik alanın etrafında halkın kullanımına açık yeşil bir alan oluşturulacak. Tarihi alan arkeolojik verilerini öne çıkaran kültür ve dinlence alanı olarak gezilebilecek, bilgi merkezi ve eğitim atölyeleriyle etkinlikler merkezi haline getirilecek.
İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı desteği, Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü, Maltepe Belediyesi ve semt halkının işbirliğiyle 2008'den bu yana süren proje kapsamında yapılan arkeolojik kazılarda bugüne kadar örneği bulunmayan 9.YY mimarı kalıntıları ve Orta ve Geç Dönem Bizans sikkelerine ulaşıldı. Alanda ortaya çıkan mühürler, keramikler, kandiller ve yiyecek içecek kalıntıları dönemin gündelik yaşamına dair önemli ipuçları veriyor. Patrik mezarı ise alandaki en önemli bulgulardan. İmparator I. Mikhael'in oğlu Ignatius'a ait mezar, Vatikan arşivindeki 11.YY'a ait bir tasvirde resmedilmiş Bu tasvirde 877 yılında ölen Ignatius'un Ayasofya'da gerçekleşen defin töreninin ardından Küçükyalı'ya getirilip mezara nakledilmesi yer alıyor; o tarihlerde ayakta olan, Adalar'dan ve denizden görünen etkileyici anıt yapı belirgin bir şekilde görülüyor. Bölgede Bizans İmparatorunun yazlık sarayının da bulunduğu biliniyor. Alt yapıyı oluşturan büyük sarnıcın ise Kayışdağı'ndan getirilen suyu depolamak için kullanıldığı tahmin ediliyor. Çok kubbeli sarnıcın üst bölümü bugün çökmüş durumda. Ancak üstündeki Satyros Manastırı'nı taşıyan büyük açıklıklı bölüm ilk günkü gibi ayakta duruyor.
ArkeoPark ile İstanbul ne kazanacak?
Arkeolojik alan koruma altına alınarak tahribatın önüne geçilecek
Kentin tarihine ışık tutulacak
Rehberli turlar ve güncel sanat etkinlikleri düzenlenecek
Bilgi danışma merkezi ve eğitim atölyeleri kurulacak ve alan bir etkinlikler merkezi haline getirilecek
Arkeolojik alanın etrafında halkın kullanımına açık bir koruma bandı ve yeşil alan oluşturulacak
Tarihi alan bir kültür ve dinlence alanı olarak gezilebilecek
Alan, bölgenin gelişmesine ve yaşamın zenginleşmesine katkı yapacak
Sürdürülebilir bir planlama modeli ile kültürek mirasın korunması ve gelişmenin yanı yana, birbiriyle çelişmeden, birbirini destekleyerek gerçekletirilebileceği gösterilecek
Ricci "Yeraltı sarnıcı ve ona bağlı su kanalı, sarnıcı çevreleyen ve dikdörtgen bir platform oluşturan istinat duvarı, platformdaki mimari kalıntılar.. Hepsi yapıldıkları zamana göre yenilikçi mimari öğeler taşıyor. Manastır Kulesi geçen yıl kazıldı. 2010'da Manastır Kilisesi'nin kazılması planlanıyor" diyor.
Doğumundan beri Çınar Mahallesi'nde yaşayan ve babası geçmişte semtin muhtarı olan Ayşem Moroy, yıllardır bu arkeolojik alanın korunması için büyük bir çaba gösteriyor. Mahalle halkı da arkeolojik alanın yaşam kalitesini geliştireceğini düşünüyor. Ayrıca, Alman, Fransız, İtalyan, Türk çok sayıda arkeolog bu projeye destek veriyor.
Proje Fiat-Tofaş'ın yanı sıra İtalya'daki Milano Politeknik Üniversitesi de katkı sağlıyor. Proje çerçevesinde 2009 yılının ağustos ayına kadar yapılan arkeolojik kazılarda elde edilen çok sayıdaki veri, proje ekibi tarafından kayda geçirildi.
Proje Adı:
Küçükyalı Arkeo Park Projesi II
Müllifi/ İlgili İdare:
Dr. Alessandra Ricci, Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü
Süre:
Haziran 2010 - Aralık 2010
Bütçe:
707.333TL
Özeti/ Hedefi/ Amacı:
2008'de başlamış 2009'da İstanbul 2010 AKB Ajansı'nın katkılarıyla devam etmiş olan kazının, konservasyon ve restorasyon çalışmalarının 2010 yılında devam etmesi planlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na İstanbul Arkeoloji Müzeleri ortaklığıyla koruma projesi statüsü için başvuruldu. Koruma projesi statüsü bu proje için 3 yıl (2010-2012) olarak belirlendi ve arkeolojik çalışmalar, koruma projeleri ve diğer aktiviteler yıl boyunca sürdürülebilecek. Projenin 2010 yılında gerçekleşmesi planlanan bölümü, arkeolojik kazı çalışmalarıyla araştırılması, gerekli restorasyon ve konservasyon işlemlerinin yapılması, semt sakinlerine kültürel miras ve tarihsel bilinç farkındalığı kazandırılmasını amaçladı.
